Zmiany barwnikowe występują na skórze naturalnie. Niezależnie od tego, czy mają charakter wrodzony , czy nabyty, wymagają stałej, regularnej obserwacji, co jest szczególnie ważne w przypadku zmian atypowych. Charakteryzują się one m.in. nieregularnym kształtem czy nietypowym rozmiarem, co niejednokrotnie może kwalifikować je do usunięcia. Warto zastanowić się, jakie rodzaje znamion mogą pojawić się na skórze oraz które z nich powinny zostać skonsultowane ze specjalistą.
LASEROWE USUNIECIE BRODAWEK
Czym są zmiany barwnikowe?
Wspomniane niedoskonałości, potocznie nazywane pieprzykami, to zmiany powstałe wskutek nagromadzenia się melanocytów, czyli komórek barwnikowych. W zależności od tego, jaka ich liczba znajduje się w miejscu wystąpienia zmiany, jej barwa może przybierać odcień od czerwonego do niemal czarnego.
Warto zaznaczyć, że pieprzyki mogą występować jako zmiany wrodzone oraz nabyte, powstałe m.in. wskutek działania czynników zewnętrznych, w tym m.in. nadmiernej ekspozycji skóry na promieniowanie słoneczne.
W zależności od rodzaju, zmiany mogą przyjmować postać niewielkich znamion o regularnych krawędziach i kształcie, a także znamion dysplastycznych, wymagających szczególnej obserwacji, a niekiedy również ingerencji chirurgicznej.
Kiedy zmiany barwnikowe należy skonsultować ze specjalistą?
Mimo tego, że pieprzyki występują naturalnie, zarówno u dorosłych, jak i dzieci, nie powodując dyskomfortu i zagrożenia, w niektórych przypadkach, na skórze mogą pojawić się zmiany, które warto skonsultować ze specjalistą. Jest to szczególnie ważne w przypadku znamion o nietypowej barwie, niestandardowym rozmiarze, większym niż 5 mm, a także nieregularnych krawędziach.
Znamię znacznie łatwiej ocenić, stosując specjalną skalę, pomagającą określić, czy dana zmiana ma charakter atypowy. Jest to tzw. skala ABCDE, zgodnie z którą podczas analizy zmiany barwnikowej, uwzględnia się:
A – assymetry – asymetrię,
B – borders – brzegi,
C – colour – barwę,
D – diameter – średnicę,
E – evolution – rozwój.
Należy jednak pamiętać, że decyzję o konieczności usunięcia zmiany podejmuje lekarz dermatolog. Jedną ze stosowanych metod diagnostycznych, jest dermoskopia, badanie z wykorzystaniem mikroskopu powierzchniowego. Dzięki wspomnianej metodzie, możliwe jest wykonanie dokładnej analizy zmiany oraz zakwalifikowanie jej jako tej o podłożu łagodnym oraz złośliwym, wymagającej usunięcia, zanim stanie się niebezpieczna.
Usuwanie zmian barwinkowych
Choć większość wspomnianych zmian to te o łagodnym podłożu, wszelkie nieprawidłowości występujące w ich obrębie, powinny być niezwłocznie konsultowane ze specjalistą, w celu podjęcia decyzji o ich ewentualnym usunięciu. Warto pamiętać, że w większości przypadków, usuwanie zmian tego typu przebiega w sposób małoinwazyjny i bezpieczny dla osoby poddającej się zabiegowi.
Znamiona usuwane są poprzez ingerencję chirurgiczną oraz laseroterapię. Rodzaj metody dobierany jest odpowiednio do rodzaju zmiany oraz predyspozycji pacjenta. Niezależnie od zastosowanej metody, procedura wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym.
Usunięcie zmiany przy pomocy lasera możliwe jest jedynie w przypadku zmiany, której nie zakwalifikowano jako niebezpiecznej. Doceniana jest za swoją niską inwazyjność oraz maksymalnie ograniczone ryzyko powikłań oraz defektów w postaci blizn. Warto jednak pamiętać, że laseroterapia uniemożliwia pobranie wycinka do badań. Jeśli konieczne jest wykonanie badań histopatologicznych zmiany, jedynym rozwiązaniem jest jej usunięcie w sposób chirurgiczny.
Usuwanie zmian barwnikowych – profilaktyka
Nie ulega wątpliwości, że wszelkie zmiany, zakwalifikowane jako atypowe, powinny być jak najszybciej usunięte. W niektórych przypadkach, zalecane jest również profilaktyczne wycinanie zmian, m.in. ze względu na ich umiejscowienie oraz ryzyko dodatkowych podrażnień, mogących powodować dyskomfort oraz ryzyko urazów. Profilaktyczne usuwanie pieprzyków warto rozważyć, jeśli występują one m.in. w okolicy karku, ramion i pleców, narządów płciowych, pach oraz zgięć kolan. Po konsultacji ze specjalistą, warto również rozważyć wycięcie zmian występujących w obrębie wrażliwych okolic twarzy, w tym m.in. oczu, nosa i ust. Warto również wspomnieć o odpowiedniej pielęgnacji skóry oraz zabezpieczaniu zmian przed promieniowaniem UV, m.in. poprzez stosowanie preparatów z wysoką ochroną przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych.
Zmiany barwnikowe a czerniak
Wiele osób, zastanawia się, czy każde znamię o nietypowym rozmiarze czy wyglądzie może z biegiem czasu przerodzić się w zmianę o charakterze nowotworowym, czyli tzw. czerniaka. Warto pamiętać, że większość zmian ma charakter łagodny, jednocześnie mając na uwadze czynniki, które w pewien sposób predysponują do powstawania nieprawidłowości. Wśród nich, można wyróżnić m.in.:
- uwarunkowania genetyczne – choć choroby nowotworowe nie należą do schorzeń dziedzicznych, występowanie tego typu chorób w rodzinie niejako wiążę się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia nieprawidłowości;
- czynniki środowiskowe i urazy – warto odpowiednio dbać o skórę, a szczególnie miejsca, w których występują znamiona, ze względu na możliwość ich uszkodzeń, które mogą zwiększać ryzyko przekształcenia się ich w niebezpieczne zmiany o charakterze nowotworowym.
- nadmierne promieniowanie słoneczne – nie ulega wątpliwości, że nadmierna ekspozycja skóry może powodować podrażnienia
Zbyt częste i intensywne opalanie niejednokrotnie wiąże się z powstawaniem poparzeń słonecznych, znacznie zwiększających ryzyko wystąpienia czerniaka.Znamiona i pieprzyki są zmianami, które nie powinny budzić niepokoju, jeśli ich kształt i kolor nie wskazują na nieprawidłowości. Warto jednak pamiętać, że nawet jeśli na skórze nie widnieją znamiona atypowe, należy unikać nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, w celu uniknięcia podrażnień skóry.
Każde niepokojące zmiany w obrębie pieprzyka, należy niezwłocznie skonsultować się ze specjalistą, w celu wykonania badań diagnostycznych, takich jak m.in. dermoskopia, które pozwalają ocenić charakter zmiany. W przypadku konieczności jej usunięcia, możliwe jest poddanie się laseroterapii bądź zabiegowi chirurgicznemu, szczególnie jeśli znamię powinno zostać przekazane na badania histopatologiczne.